برگردانی از افسانه ی نیما

by Guity Novin
 Sunday, March 21, 2010 

A madman in the darkness of night,
bewitched by a color elusive,
sitting in a cold and lonesome spot,
like a dead branch of a bush
narrates a sorrowful tale,
heavy-headed and bewildered,
his tale is a trap and a bait,
and all those untold sagas,
delivering a message from a heart lost in love,
a tale of a stirred reverie.

*
O Fessaneh! Fessaneh!, Fessaneh! 1
O you! whom for your arrow , a target I am.
O you my heart's healing ! O you my pain's cure!
Accompanied by nightly tears,
what are you doing with my weary heart,
who are you? O you! hidden from the view!
O you! seated along the traveled roads.
**
Since she picked me up from my crib,
my mother was recounting your story.
She was telling me of your lineaments and look,
and only was it after your allure that my eyes could fall asleep.
I was fascinated, stunned, and intoxicated.
*
Then after my puerile games,
when the night,
fell along the river and spring,
I could hear your voice inside me.
**
Was it not you, o Fessaneh,
that when I was lost in a desert,
and running madly alone
came to me and wiped my tears?
*
Then there was a time when I was acting a bacchanalian,
letting my hair loose in the wind,
was it not you that in every song I sang then,
brought the heaven into the earth?

**
and that monster, was it not you?
or that from-everywhere-expelled devil?
You are my story, O Fessaneh!
or, are you the luck that runs away from me?

*
Tell me, are you a tear drop or sorrow?

*
I remember that moonlight,
that I sat in the Nobon mountain,
with a burning heart, my eyes fell asleep,
when a cool breeze blew over the mountain side,
and told me; O you sad infant!
why are you away from your home?
what is it that you’ve lost here?
*
O Fessaneh! you are that cool breeze! are you not?

*
O how many laughs that you spared for me,
apart from my joy or any fault of my temper.
O many times that you came tearful,
for me, for my heart, and for my fate.

*
Are you a demon, or a fine fairy?
who are you, O stranger, that everywhere,
you accompanied me, the helpless me?
Each time that you embraced me,
you added to my numbness.
Tell me Fessaneh, answer me!

*
"O lover, you know me well!
hidden indeed I’m from a restful heart.
Now I believe that you’re intoxicated by your sorrow,
the one who grieves more is the one who talks more."

*
"I’m a wanderer from the heaven,
I am lost in time, lost on earth,
wherever I go, I accompany those in love,
I am a story without a beginning, without an end,
the story of a restless lover."

*
Oh alas! alas!, alas!
All seasons are now gloomy,
and when I reminisce about the past,
the eyes can only see in disbelief,
filled with a worry and heartache.

*
O Fessaneh, leave me alone with my tears,
one can say a lot more,
one can paint doubt over the sky,
like a pattern of smokes,
or one can remain still like a night.


*
Do you remember beside a ruin,
an old village woman,
spinning cotton, while was mourning,
so still was the dark of night,

*
At the outside a cold wind was roaring,
but inside the hut a fire was burning,
A girl entered the door suddenly,
she was lamenting and pounding her head,

*
"O my heart! my heart! my heart!
poor, wretched, my murderous heart!
despite all your claim to goodness and worth,
what did I benefit from possessing you,
other than some tears on a sad face?"

*
" O miserable heart what did you see,
to abandon your path to redemption?
you were indeed a derelict bird,
flying over every branch and nest,
until you fell down exhausted and weak."

*
"O heart, you would've been liberated,
had you weren’t deceived by what were coming to pass.
What you saw was just of your own making,
at each moment looking for an excuse and a way out."

*
"O drunkard heart, how long will you persist in fighting me,
with your exuberance or healing of grief,
to befriend Fessaneh?
The whole world is avoiding her,
and yet you find yourself in harmony with her,
alas, she cannot find a better enthusiast!"

*
*
A weary wind was blowing and singing;
"I have seen many bright mornings,
flowers smiled and the forest widened.
with many nights befalling with a sad moon,
a caravan gloomy bells rang,
and my feet were fatigued in a barren land"

Suddenly, a flood howled in,
a cuckoo lost her nest,
but a robin remained safe in the ruin,
abandoning the thought of finding a mate.

*
A stranger abducted my heart and disappeared,
I’m now restlessly on the trail of my lost heart,
But due to the last night’s drinking binge
bemused, I am searching with a hangover,
O my heart! O my heart! O my heart!



1. Fessaneh means; tale, story, myth, and legend


 For: Maedeh Amini
  .
    فسانه

برای مائده ی امینیدر شبی تیره ، دیوانه ای کاو
دل به رنگی گریزان سپرده
در وری سرد و خلوت نشسته
همچو ساقه گیاهی فسرده
می کند داستانی غم آور
با سری سخت آشفته مانده
قصه ی دانه اش هست و دامی
وز همه گفته ناگفته مانده
از دلی رفته دارد پیامی
قصه ای از خیالی پریشان
***

ای فسانه ، فسانه ، فسانه
ای خدنگ تو را من نشانه
ای علاج دل ، ای داروی درد
همره گریه های شبانه
با من خسته دل در چه کاری ؟
چیستی ! ای نهان از نظرها
ای نشسته بر رهگذرها ؟

چون ز گهواره بیرونم آورد
مادرم ، سرگذشت تو می گفت
با من از رنگ و روی تو می زد
دیده از جذبه های تو می خفت
می شدم بی هش و محو و مفتون


بعدها در پی بازی کودکانه
هر زمانی که شب در رسیدی
بر لب چشمه و رودخانه
در نهان ، بانگ تو می شنیدم

ای فسانه ! مگر تو نبودی
آن زمانی که من در صحاری
می دویدم چو دیوانه ، تنها
تو مرا اشک ها می ستردی ؟

آن زمانی که من ، مست گشته
زلف ها می فشاندم بر باد
تو نبودی مگر در هرآهنگ
می زدی بر زمین آسمان را ؟

تو نبودی مگر آن هیولا؟
یا که شیطان رانده ز هر جای ؟
سرگذشت منی ای فسانه
یا تو بختی که از من گریزی ؟

قطره ی اشکی آیا تو ، یا غم ؟
***
یاد دارم شبی ماهتابی
بر سر کوه نوبن نشسته
دیده از سوز دل خواب رفته
باد سردی دمید از بر کوه
گفت با من که : ای طفل محزون
از چه از خانه ی خود جدایی ؟
چیست گمگشته ی تو در این جا ؟

ای فسانه ! تو آن باد سردی؟
***

تو ددی ، یا که رویی پریوار ؟

ناشناسا ! که هستی که هر جا
با من بینوا بوده ای تو ؟
هر زمانم کشیده در آغوش
بیهشی من افزوده ای تو ؟

ای فسانه ! بگو ، پاسخم ده

***

عاشقا ! تو مرا می شناسی”
از دل بی هیاهو نهفته
باورم شد که از غصه مستی
هر که را غم فزون ، گفته افزون

من یک آواره از آسمانم
وز زمان و زمین بازمانده
هر چه هستم ، بر عاشقانم
من یکی قصه ام بی سر و بن
قصه ی عاشق بیقراری"



******
ای دریغا ! دریغا ! دریغا
که همه فصل ها هست تیره
از گذشته چو یاد آورم من
چشم بیند ، ولی خیره خیره
پر ز حیرانی و ناگواری


ای فسانه ! رها کن در اشکم
حرف بسیارها می توان زد
می توان چون یکی تکه ی دود
نقش تردید در آسمان زد
می توان چون شبی ماند خاموش



***

"طرف ویرانه ای ، یاد داری ؟
که یکی پیرزن روستایی
پنبه می رشت و می کرد زاری
خامشی بود و تاریکی شب

باد سرد از برون نعره می زد
آتش اندر دل کلبه می سوخت
دختری ناگه از در درآمد
که همی گفت و بر سر همی کوفت

ای دل من ، دل من ، دل من
بینوا ، مضطرا ، قاتل من
با همه خوبی و قدر و دعوی
از تو آخر چه شد حاصل من
جز سر شکی به رخساره ی غم ؟

آخر ای بینوا دل ! چه دیدی
که ره رستگاری بریدی ؟
مرغ هرزه درایی ، که بر هر
شاخی و شاخساری پریدی
تا بماندی زبون و فتاده ؟

می توانستی ای دل ، رهیدن
گر نخوردی فریب زمانه
آنچه دیدی ، ز خود دیدی و بس
هر دمی یک ره و یک بهانه

تا به کی ای مست ! با من ستیزی
تا به سرمستی و غمگساری
با فسانه کنی دوستاری؟
عالمی دایم از وی گریزد
با تو او را بود سازگاری
مبتلایی نیابد به از تو"


***
باد ، فرسوده ، می رفت و می خواند
من بسی دیده ام صبح روشن
گل به لبخند و جنگل سترده
بس شبان اندر و ماه غمگین
کاروان را جرس ها فسرده
پای من خسته ، اندر بیابان

سیل برداشت ناگاه فریاد
فاخته ای کرد گم آشیانه
ماند توکا به ویرانه آباد
رفت از یادش اندیشه ی جفت

ناشناسی دلم برد و گم شد
از پی دل کنون بی قرارم
لیکن از مستی باده ی دوش
می روم سرگران و خمارم
ای دل من ، دل من ، دل من